پژواک اندیشه
سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگیپژواک اندیشه
سیاسی ، اجتماعی ، فرهنگینقدی بر کتاب آیات شیطانی
بسمه تعالی
بر رسی حکم و فتوای امام خمینی در باره سلمان رشدی از نگاه فقه سیاسی
کیوان کاوه حقیقی
کارشناس ارشد علوم سیاسی
به نام خدا
نوشتار پیش رو به عنوان پروژه و ارائه تحقیق کلاسی جهت درس فقه سیاسی که توسط استاد گرانمایه جناب آقای دکتر اسلامی برگزار می گردد به وسیله اینجانب به انجام رسید . موضوع این تحقیق در مورد حکم ارتداد سلمان رشدی نویسنده کتاب آیات شیطانی از سوی حضرت امام خمــــینی ( ره) از نگــــــاه فقهی می باشد . اما پس از انتخاب این موضوع بزرگترین مشکلی که پیش روی اینجانب قرار داشت عدم دسترسی به خود کتاب به خاطر ممنوعیت چاپ آن در ایران بود. تمام اطلاعاتی را هم که میتوانست به انجام این کار کمک کند اطلاعاتی در حد گفته ها و شنیده های بعضا نا مطمئن و تحریف شده و همچنین منابع اینترنتی که در مورد اصالت علمی آنان نیز هزار جای شک و شبهه است بود . در همین حین از دست قضا توسط یکی از دوستان کتاب (( نقد توطئه آیات شیطانی )) نوشـــته سید عطا ء الله مهاجرانی انتشارات اطلاعات ، چاپ 26 ، تهران 1386 بصورت امانت بدست اینجانب رسید که موهبتی بود بس عظیم . بنابر این قسمت اعظم این تحقیق شاید خلاصه ای باشد از کتاب مزبور و نیز برداشتهای خویش از آن کتاب و همچنین مطا لبی جسته و گریخته از اینجا و آنجا که در انتخاب آنها و درستی و صحتشان تمام تلاش خود را نمودم .
اما ... هرچه کردم نتوانستم از ذکر این مطلب خودداری نمایم و آن این که چه شوخیهای تلخی دارد این روزگار . نویسنده و پژوهشگر توانایی چون دکتر مهاجرانی که با استناد به آنهمه دلایل و ادله تاریخی و عقلی و فقهی و قرانی که همگی نشانگر شناخت کامل و وسیع وی از اسلام است و همچنین با چنین شدت و حدتی که در آن کتاب در دفاع از اسلام و پیامبر ( ص ) و انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی ( ره ) از خود نشان می دهد ، امروز در همان سرزمینی سکنی گزیده که فتنه آیات شیطانی از خاک آن برخاسته و سلمان رشدی از بیم جان خود – که مهاجرانی وی را واجب القتل می داند – به همان لانه پناه برده .
گر مطرب ما مرشد ما شد چه عجب در هیچ سری نیست که سری ز خدا نیست
کیوان کاوه حقیقی
1387
چشم او خا نه خیال است و عــــــــدم نیست ها را هست بیند لاجرم
چشم من چون سرمه دید از ذوالجلال خانه هستی است نی خانه خیال
(مولوی)
نخست :
پدیده سلمان رشدی
سلمان رشدی در سال 1947 م . در بمبئی در یک خانواده مسلمان متولد شده است . در سیزده سالگی به انگلستان مهاجرت کرده و فعلا مقیم انگلستان است و تابعیت انگلیسی دارد . از سلمان رشدی کتابهای ذیل به چاپ رسیده :
- گریموس Grimus) )
- بچه های نیمه شب Midnight’s children) ) که این کتاب در سال 1981 جایزه بوکر ، جایزه بزرگداشت جیمز تیت بلک James Thait black”" و نیز جایزه اتحادیه نویسندگان انگلیسی زبان را کسب کرده است .
- شرم ( Shame (که جایزه Prix du meilleulr livre etranger )) " بهترین کتاب خارجی" را گرفته است .
- لبخند به یوزپلنگ The Jaguar smile )) که گزارش سفر سه هفته ای وی به نیکاراگوئه است .
- آیات شیطانی ( Satanic Verses ) .
رشدی عضو هیئت انستیتوی فیلم انگلستان و عضو هیئت مشاورین انستیتوی هنرهای معاصر و عضو انجمن سلطنتی ادبیات انگلیس نیز هست .جوایزی که تا به حال به رشدی تعلق گرفته و نیز مسئولیتهایی که دارد همگی حاکی از عنایت دولت انگلستان به او است .
در مورد شخصیت سلمان رشدی می توان با نگاهی دقیق به داستانهای او و قهرمانان و افراد درون این داستانها و همچنین تکنیک نویسندگی و میل و رغبت وی به تعریف داستان به صورت اول شخص مفرد ، اینگونه برداشت کرد که رشدی در تمام داستانهای خود در واقع تصویری از خویش را برای خواننده بازسازی کرده . به تعبیر تی . اس . الیوت که گفته است : " نقد راستین و ارزیابی دقیق متوجه شاعر نیست ، متوجه شعر اوست ". بنابر این می توان با بررسی آثار سلمان رشدی تا حد زیادی منش ، شخصیت ، آرمان ها و ارزشها و باورهای او را دریافت و داوری کرد .
در تمام داستانهای رشدی ، قهرمانان – هرچند نمی توان نام قهرمان را بر آنها گذاشت – انسانهایی بی هویت ، بـی آرمان و بیـگانه از خود ، پست و پلشت هستند . در جای جای رمان های او شهوت ، بیگانه پرستی ، از خود بیگانگی ، شراب خوارگی ، بی بندوباری ، زنا ، حرامزادگی ، روابط نامشروع ، دوری از دین و خداوند و نزدیکی به شیطان و حرام با نوعی لـــذت جنون آمیز توام گشته . او در کتاب ( لبخند به یوزپلنگ ) خود را کافر خوانده است و در کتاب ( بچه های نیمه شب ) حتی پسر خود را از خود نمی داند . در واقع سلمان رشدی از این دعوت فروید که باور داشت : "زنا در خلق اثر شاعرانه تاثیر دارد و صورت های گوناگون و تغییر شکلهای بی شمار آن غنایی به شعر می بخشد"استقبال کرده و کوشیده است که کتابهایش متکی به غنایی از این دست باشد .
از همین رو زنا و حرامزادگی مثل رشته ای همه عناصر و آدمهای قصه های او را به هم پیوند داده است . می گویند : "انسان آنچه را دوست دارد و بدان دل می سپرد و امید و آرمان خود را در آن می جوید مدام از آن سخن می گوید" .
چون میسر نیست بهرم کام او عشقبازی می کنم با نام او
بنا براین برای شناخت سلمان رشدی هیچ چیز بهتر از خواندن کتابهایش نیست . کتابهایی که هرکدام گوشه ای و تصویری از پازلیPuzzle هزار تکه است که در مجموع چهره ای کریه و منفور را نمایان می سازد . بی هویتی و بی آرمانی موجود در قلم و اثر سلمان رشدی در جلوه های متنوع و متفاوت خود را نشان می دهد از جمله :
الف ) مبارزه با مذهب ؛
مثل" آدم عزیز " در (بچه های نیمه شب ) که از خدا فاصله می گیرد و به انکار او می رسد و یا "عمر خیام " در داستان ( شرم ) که بدون اینکه نام خدا در گوشش زمزمه شود – اذان – و بدون اینکه به رسم مسلمانان ختنه شود بزرگ می شود .
ب) ضد ارزش نشان دادن مفاهیم و شخصیت های مذهبی ؛
مثل تصویری که " طایی جی" در ( بچه های نیمه شب ) از مسیح (ع ) می دهد و او را فردی اسیر شکم و شهوت معرفی می کند . یا "بلال" در ( شرم ) یا تصویر بیمارستان کوه حرا در همان رمان که بیشتر از اینکه به بیمارستان شبیه باشد مرکز فحشا است .
و یا اینکه حرامزادگی چاشنی و ملاط همه این قصه هاست . آدمهای رشدی آنچنان غـــرق در بیخودی ، خودباختگی ، گم گشتگی ، خدا انکاری و فساد هستند که فقط یک ذهن بیمار و آلوده به همین رذائل به این شیوایی توان به تصویر کشیدن آنها را دارد.اینگونه است که همه این عناصر موجب گشته تا سلمان رشدی مهره و طعمه ی مناسبی برای اجرای توطئه آیات شیطانی باشد و ابزاری در دست انگلیس.
او در کنار بی حرمتی های فراوان به انسان و فرهنگ شرقی در قالب توهین و به استهزا گرفتن باورها و آرمانهای آنان و سعی در بی هویت کردن و سپس شیفتگی به فرهنگ غربی و یکسره به دامان آلوده آن پناه بردن از استعاره های سیاسی چون آزادی ، دموکراسی ، فرهنگ و... نیز حد اکثر - سوء – استفاده را کرده است . هرچند او هنگام شرکت در برگزاری مراسم عشای ربانی پدر مولینا ، خود را کافر قلمداد می کند ، اما با توجه به شخصیت سلمان رشدی که در نوشته های او به خوبی متجلی گشته می توان اینگونه نتیجه گرفت که او تنها کافر نسبت به مذهب و اندیشه دینی نیست بلکه او کافر نسبت به انقلاب ها ، آزادی ، اخلاق و انسان است .
در خیالات خود باطل گردیده دل بی درک ایشان تاریک گشت ،
ادعای حکمت می کردند و احمق شدند ، و جلال خدای غیر فانی
را به صورت انسانی فانی و طیور و بهایم و حشرات تبدیل نمودند ،
لذا خدا نیز ایشان را در شهوات دل خودشان به ناپاکی تسلیم فرمود
تا در میان خود بدن های خویش را خوار سازند که ایشان حق خدا را به دروغ مبدل کردند.
رساله پولس رسول به رومیان ، باب اول آیات 22 - 25
آیات شیطانی
کتاب آیات شیطانی رمانی است در 547 صفحه که توسط انتشارات وایکینگ وابسته به گروه انتشاراتی پنگوئن در سال 1988م. در انگلستان منتشر شده است .
علت انتخاب این نام برای رمان از سوی نویسنده – سلمان رشدی – اشاره به واقعه واهی و عاری از حقیقت " غرانیق" دارد . غرانیق جمع غرنوق یا غرنیق است . غرنوق نوعی مرغ آبی است که گردنی بلند دارد و سپید یا سیاه است . اعراب جاهــلی گمان داشتند که بت ها مانند پرندگان به آسمان عروج می کنند و برای پرستندگان خود شفاعت می کنند . ( ابن الثیر ، النهایه ، ج3 ص 364 و الطرایحی ، مجمع البحرین ، مکتب المرتضویه ج5 ص 223) .
داستان غرانیق از این قرار است که می گویند : در نخستین سا لهای بعثت پیامبر اسلام ( ص ) که آزار و اذیت مشرکین نسبت به مسلمانان سخت و طاقت فرسا شده بود و به همین جهت عده ای از مسلمانان از جمله دختر پیامبر رقیه به اتفاق همسرش عثمان بن عفان به حبشه مهاجرت کردند ، پیامبر نگران و پر دغدغه بود. او انتظار داشت که خداوند آیاتی برای او فرستد که موجب نوعی نزدیکی به قریش شود و فضای سرد و خصومت آمیز بین قریش و مسلمانان کمی به مساملت نزدیک شود و یا حد اقل آیاتی نازل نشود که بر کدورت و دشمنی بیفزاید و به سخت تر شدن شرایط زندگی مسلمانان بیانجامد . روزی پیامبر و عده ای از مسلمانان در یکی از انجمن خانه های قریش نشسته بودند . پیامبر در آن انجمن سوره نجم را تلاوت می کرد . این آیات را تلاوت کرد که :" آیا دیدید لات و عزی را و منات را که سومین آن دو بود" . پیامبر بلافاصله بعد از تلاوت آیات فوق خواند : اینها مرغان آبی بلند پروازند که شفاعت آنان امیــد می رود ... تلاوت سوره ادامه پیدا کرد و در پایان پیامبر آیه سجده را خواند و مسلمانان و مشرکین سجده کردند . حتی نوشته اند یکی دو نفر نیز که به لحاظ کهولت سن نمی توانستند خم شوند و سجده کنند قدری از خاک یا ریگ حرم را برداشتند و به چهره و پیشانی خود نزدیک کردند . علت سجده مشرکان و شادمانی آنان این بود که پیامبر در آیات سوره نجم از خدایان آنان به نیکی یاد کرده بود . این خبر به حبشه رسید و حتی عده ای از مهاجرین با این باور که دیگر مورد آزار مشرکین قرار نمی گیرند به مکه بازگشتند .
اما شب هنگام جبرئیل بر پیامبر نازل شد و به وی گفت این دو جمله :" اینها مرغـــان آبی بلنـــــــد پروازند که شفاعت آنان امـــــید می رود "وحی نیستند . پیامبر غمگین شد و گفت : من چیزی را که خداوند نفرموده است بر او بستم . و خداوند برای دلجویی از پیامبر سوره اسراء آیات 73 – 75 را نازل فرمود .
این داستان از آنجاییکه در کتب مشهوری چون ( تاریخ طبری ) ، ( تفسیر طبری ) ، ( طبقات ابن سعد ) و ( اسباب التنزیل ) واقدی نقل شده است به کرار مورد استناد نویسندگان و مورخین و مفسرین و بالاخص خاور شناسان قرار گرفته است . اما بسیاری از پژوهشگران مسلمان و آشنا به روایات و احادیث، سستی و بی اعتباری این داستان را از راههای گوناگون از جمله از نظر تاریخی ، قرانی و عقلانی ثابت کرده و روی آن خط بطلان کشیده اند .
از نگاه تاریخی؛ در بسیاری از کتا بــــــــها و روایــــات تاریخی معتبر از نویسندگان و راویــــان مورد اعتماد از جمــــله ( بخاری ) ،
( ابن اسحاق ) ، ( بکالی ) ، ( ابن هشام ) که هیچ تردیدی در آراء و نوشته های آنها وجود ندارد هیچ نشانی و صحبتی از واقعه غرانیق وجود ندارد .
در کتاب " شواهدالتنزیل " نوشته حاکم الحسکانی روایات متعددی در مورد آشنایی حضرت علی ( ع ) نسبت به آیات قران و شان نزول و زمان وحی و ... آمده است . برای مثال :
- از انس نقل شده است که پیامبر فرمود ، علی در باره تاویل قران چیزهایی را به مردم می آموزد که آگاهی از آن ندارند .
- از عمیر بن بشر الخثعمی نقل شده که عمر گفت : علی د ا ناترین مردم به آنچه خداوند بر محمد( ص ) فرستاده می باشد .
- از محمد اسماعیل بن جعفر از حضرت علی ( ع ) نقل شده که گفت : در قران آیه ای نیست مگر اینکه آن آیه را بر پیامبر خواندم و او معنای آن را برای من بیان کرد .
- حضرت علی گفت : من زبانی پرسشگر و قلبی عقول داشتم . آیه ای فرو فرستاده نشد ، مگر آنکه می دانم در باره چه چیزی نازل شده است و در باره چه کسی نازل شده و چرا نازل شده است . ( حاکم الحسکانی ، شواهدالتنزیل ، موسسه الاعلمی بیروت 1974 ص 29-32 )
در اینجا این سوال مهم خودنمایی می کند که علی ( ع ) که به تعبیر راویان اهل سنت و تشیع دانا ترین مردم نسبت به قران بوده است چگونه به مساله مهمی مثل داستان ( غرانیق ) هیچگونه اشاره ای ندارد و مهمتر از این چرا کسی از وی در این مورد سوالی نکرده است ؟
در حالی که آنانکه این داستان را باور دارند به واقدی که در سال 207 هجری قمری وفات یافته و طبری که متوفی در سال 310 هجری قمری است و این داستان را نقل کرده اند استناد می کنند . اما برای مثال ابن اسحاق متوفی در سال 150 هجـــــری کمترین اشاره ای به داستان ( غرانیق ) ندارد .
در مورد مطعون بودن راویان افسانه ( غرانیق ) امام فخر رازی در تفسیر کبیر از محمدبن اسحاق بن خزیمه نقل می کند که از او در باره غرانیق پرسیدند ، گفت : این قصه را زنادقه- دشمنان اسلام – ساخته اند و امام ابوبکر احمدبن الحسین البیهقی گفته است:این قصه از جهت نقل ثابت شده نیست و مطعون دانسته است . ( الفخر رازی ، التفسیر الکبیر ، دارالمکتب العلمیه تهران ح 23 ، 24 ص 50 ، 51)
از نگاه قران ؛ چگونه شیطان می توانسته در کنار جریان عظیم وحی و در شخصیت متعالی و برگزیده پیامبر نفوذی داشته باشد ؟ خداوند فرموده : " اگر این قران را بر کوه می فرستادیم ، کوه از خشیت خداوند پاره پاره می شد" . یا :" اگر می بست بر ما پاره ای از سخنان را ، دست راست اورا می گرفتیم و رگ گردنش را قطع می کردیم" . ( قران سوره 69 آیات 44 ، 45 ، 46 ) یا:" پیامبر از روی هوس سخن نمی گوید ، نیست آن آیات جز سروشی که بر او وحی شود ". ( قران سوره 53 ، آیات 2 ، 3 )
بر بطلان افسانه فوق دلایل فراوانی اقامه گردیده که ذکر همه آنها در این مجال کم نه امکان پذیر است و نه محور اصلی این پژوهش .
فتوای امام خمینی ( ره )
بسمه تعالی
انالله و انا الیه راجعون
به اطلاع مسلمانان غیور سراسر جهان می رسانم ، مولف کتاب (( آیات شیطانی )) که علیه اسلام و پیامبر و قران تنظیم و چاپ و منتشر شده است ، همچنین ناشرین مطلع از محتوای آن محکوم به اعدام می باشند . از مسلمانان غیور می خواهم تا در هر نقطه که آنان را یافتند ، سریعا آنها را اعدام نمایند تا دیگر کسی جرئت نکند به مقدسات مسلمین توهین نماید و هر کس در این راه کشته شود ، شهید است انشاءالله . ضمنا اگر کسی دسترسی به مولف کتاب دارد ولی خود قدرت اعدام آن را ندارد ، او را به مردم معرفی نماید تا به جزای اعمالش برسد .
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
روح الله الموسوی الخمینی 25/11/1367
پس از فتوای امام خمینی موج عظیمی از حمایت در جوامع اسلامی و همچنین ضدیت نسبت به آن در میان جوامع غربی و لائیک بوجود آمد . مخالفین این حکم و فتوا که غالبا در میان غربیان و غربگرایان بودند آن را با عناوینی چون تلاش برای اعتبار سیاسی داخلی ، جلوگیری از گسترش جو غیر اسلامی در جامعه ایران ، دامن زدن به شعله انقلاب ایران در داخل و خارج و ... می نامیدند . حتی بسیاری از آنان با ایجاد شک و شبهه در اینکه امام خمینی که رهبری یک اقلیت مذهبی در اسلام ( شیعه ) را بر عهده دارد برای صدور چنین حکمی که مربوط به همه مسلمین می شود شرایط و جامعیت لازم را ندارد . لذا تمام رسانه های غربی با استفاده از تمام ترفندهای سیاسی ، اجتماعی ، اعتقادی و تبلیغاتی تمام تلاش خود را جهت بی اثر کردن ، کمرنگ کردن و خنثی ساختن این حکم به کار بردند .
بررسی فتوای امام خمینی
شاید روشن ترین دلیل برای صدور چنین حکمی از سوی امام خمینی رجوع ایشان به تاریخ اسلام و مقایسه و مطابقت شرایط فعلی با آن زمان باشد . در تاریخ صدر اسلام و سپس بعد از آن موارد متعددی از اجرای حکم قتل ( اعدام ) برای اهانت کننده به پیامبر به چشــم می خورد . از جمــــله می توان به این نمونه ها اشاره نمود :
-کعب بن اشرف که مردی شاعر و یهودی از بنی النضیر بود پس از شنیدن خبر پیروزی مسلمین در غزوه بدر ، جهت تسلی به سران قریش و در مدح کشته شدگان آنها به قصیده سرایی می پردازد و در مدینه به سرودن اشعاری در باره زنان مسلمان می کند . شعرهایی عشقی و جنسش .مسلمانان آزرده مطلب را با پیامبر در میان می گذارند و پیامبر فرمود : کی باشد که شر کعب بن اشرف از مسلمانان باز دارد ؟ محمدبن مسلمه ، از انصار داوطلب گشت و پس از سه روز و با تمهیداتی وی را به هلاکت رساند .
- پس از فتح مکه عده ای بودند که پیامبر را هجو می کردند و به مستهزئین معروفند . آنها قصائدی علیه پیامبر سروده و مطالب کذبی را به پیامبر نسبت می دادند . پیامبر پس از مشخص نمودن اسامی این افراد گفت : ایشان را هر جا یافتید بکشید گرچه به پرده کعبه چنگ زده باشند . این افراد که اسامی یکایک آنان در تاریخ ضبط است توسط اصحاب بزرگی چون علی ( ع ) ، سعیدبن حریث و عمار یاسر کشته گشتند .
- محمدبن مسلم از امام باقر ( ع ) نقل کرده است که مردی از قبیله هذیل به پیامبر دشنام می گفت . خبر به پیامبر رسید .پیامبر گفت چه کسی او را کفایت می کند ؟ دو نفر از انصار بر خاستند و به ناحیه (( عربه)) در نزدیکی مدینه رفتند . آن مرد را پیدا کردند و گردن اورا زدند و برگشتند .
- عبدالله بن سلیمان عامری می گوید : به ابی عبدالله ( ع ) گفتم در باره مردی که شنیدم علی ( ع ) را سب می کرد و از او برائت می جست نظر شما چیست ؟ گفت خون او مباح است . . هر کس به آن نزدیکتر است خون او بریزد . ( الشیخ محمدبن حسن الحر العاملی ، وسایل الشیعه ، داراحیاء التراث العربی ، بیروت ج 18 ، ص 462)
در بسیاری از روایات متواتر از ائمه روایت گردیده که حکم افرادی که به سب پیامبر پرداخته اند چیزی جز قتل نمی تواند باشد .
در نتیجه سلمان رشدی با توجه به اقرار آشکارش در کتاب (( لبخند یوزپلنگ )) که خود را کافر خوانده است و با توجه به استهزاء باورهای مسلمانان از جمله اعتقاد به خداوند متعال ، قران مجید ، پیامبر اسلام ، ابراهیم خلیل ، اسماعیل ، عیسی مسیح ، جبرئیل ، احکام اسلام ، یاران پیامبر و همسرهای پیامبر ، مرتد و ساب رسول الله است . بنابر این ارتداد وی از سه راه قابل اعتنا است :
الف ) در صورت انجام فعل و یا ترک فعلی ؛ وی از روی تعمد و استهزا ء به کوچک شمردن دستورات اسلام و هتک حرمت قران و ... دست زده است و از انجام دستوراتی که اسلام واجب کرده سرپیچی نموده است .
ب ) از راه سخن ؛ مثل انکار ربوبیت ، انکار وحدانیت خداوند ، انکار فرشتگان و پیامبران ، برائت جستن از اسلام .
ج ) از راه اعتقاد ؛ وی معتقد است به اینکه قران از طرف خداوند سبحان نازل نشده است یا پیامبر دروغ گو بوده است .
احکام ارتداد از نظر فقهی در مذاهب اسلامی :
ü فقه شیعه امامیه
مرتد بر دو نوع تقسیم می شود :
الف ) مرتد فطری ؛
ب) مرتد ملی ؛
- مرتد فطری کسی است که در خانواده مسلمان متولد شده است و از اسلام روی گردانیده است . امام خمینی در مورد مجازات مرتد نوشته اند :
(( مرتد فطری اگر مرد باشد به قتل می رسد و اگر زن باشد حبس می شود ... و اگر توبه کند ، توبه زن مرتد پذیرفته می شود .
- مرتد ملی ، مرتدی است که قبلا مسلمان نبوده است . می تواند توبه کند و در صورت امتناع از توبه ، او نیز به قتل می رسد )) .
ü مذهب شافعیه
در این مذهب ارتداد به عنوان قطع رابطه با اسلام تعریف شده است . ابراز سخنان کفر آمیز و انکار واجب و یا مباح شمردن حرام از جمله موارد ارتداد است . ( موسوعه الجمال عبدالناصر، فی الفقه الاسلامی ، القاهره -1389ه.ق ج 4 ، ص 352 و مغنی المحتاج ، ج 4 ، ص 123 )
ü مذهب حنفیه
در این مذهب انکار ضروری دین مثل نماز و روزه و زکات مصداق ارتداد تلقی می شود . ( همان ، ج 4 ، ص 252)
ü مذهب مالکیه
کسی که سخنی بگوید که انکار حکمی از ضروریات دین باشد مرتد است و خلیل گفته است : کسی که که سب پیامبر یا یکی از فرشتگان کند مرتد است . ( همان ، ص 253)
ü مذهب حنابله
کسی که به خداوند شرک ورزد یا ربوبیت خدا یا صفتی از صفات او یا بعضی از کتب آسمانی یا پیامبران را انکار کند و یا خدا و رسول او را سب کند ، مرتد است . ( همان ، ص 253)
مجازات مرتد
طبق نظریه فقه شیعه امامیه مجازات مرتد فطری قتل است. نظر غالب سایر مذاهب اسلامی نیز همین است . منتها در سایر فرق اسلامی تفاوت میان مرتد فطری و مرتد ملی قائل نشده اند ولی در عوض توبه مرتد ( استتابه ) به میان آمده است . در مورد امکان توبه مرتد نیز همه فرق اسلامی هم نظر نیستند . در مذهب مالکیه استتابه را لازم می دانند . در مذهب شافعیه و حنابله رای راجح استتابه است . در نظر شیعه زیدیه استتابه مستحب است .
( التشریع الجنائی ، ص 722 )
اما تقریبا همگی فرق مختلف اسلامی در مورد کسی که پیامبر را سب ( دشنام داده ) کرده است ، هم نظرند که باید چنان کسی به قتل برسد و توبه او پذیرفته نیست . در بسیاری موارد شواهدی در مورد حکم قتل افراد توهین کننده به پیامبر در فرق مختلف اسلامی وجود دارد . اما آنچه که در مورد سلمان رشدی کاملا واضح و آشکار است این که او مرتد وجزای وی قتل است .
موخره
همانگونه که در میانه این نوشاتر آمد ، واکنش غربیان و غربگرایان در مورد صدور حکم ارتداد و قتل سلمان رشدی از سوی امام خمینی واکنشی بود که از برداشت آنها نسبت به اسلام و جایگاه امام خمینی در میان مسلمانان ناشی می شد . آنان تمام سعی خود را معطوف به این موضوع ساختند که فتوای امام ناشی از مسائل داخلی و کسب اعتبار و ... است و سعی در سیاسی ساختن آن داشتند . غافل از اینکه امام خمینی قبل از آنکه یک رهبر سیاسی و انقلابی باشد ، رهبر دینی و فقیه است . آنها این را نمی دانستند که شیوه تحلیل و داوری و اندیشه و سخن و عمل امام در چهار چوب شریعت و فقه شکل می گیرد .
آنها با سازماندهی توطئه آیات شیطانی بدست شخصی معلوم الحال در صدد بودند تا با ایجاد شک و شبهه در دل مسلمانان نسبت به مقدسات دینی خود ، این آتش فروزان که بزرگترین مانع در اجرای مقاصد شوم آنها بود را خاموش گردانند و انتقامی دیرینه که ریشه در طول تاریخ و جنگهای صلیبی داشت را از اسلام و مسلمانان بگیرند . در این میان سلمان رشدی که خود غرق در نکبت و نحوست بی ایمانی دست و پا می زد بهترین طعمه و قربانی برای این پروژه شوم بود . اما اینبار نیز کید شیطان و شیطان پرستان بر خودشان فرود آمد و جز خفت و خواری و عجز در برابر پروردگار متعال حاصلی برای آنان نداشت .
والسلام
کان کیوان کاوه حقیقی
منابع
کتاب آیات شیطانی متن فرانسوی؛
رساله حضرت امام خمینی ( ره)؛
متون فقه ؛
(نقد توطئه آیات شیطانی ) نوشـــته سید عطا ء الله مهاجرانی انتشارات اطلاعات ، چاپ 26 ، تهران 1386.
